Het Psychotropica Instituut is ontstaan uit een intrinsieke wens om het internationale drugsprobleem op te lossen. Jarenlange passie en ervaring in de sector hebben tot het inzicht geleid dat een andere oplossingsstrategie gepast is. In de strategie van vele betrokkenen om het drugprobleem op te lossen wordt soms gebrekkig gebruik gemaakt van de kennis die er bestaat over psychoactieve middelen. Het debat en het beleid wat hieruit volgt is daardoor veelal reactionair en subjectief. Ons doel is om kennisverspreiding als een van de belangrijkste peilers van het drugsbeleid te maken ten einde te komen tot een op feiten gebaseerd drugsbeleid.
Het drugsprobleem is een reëel en uiterst complex probleem. De reden voor deze complexiteit ligt in onze ogen besloten in een driertal kernproblemen: Interdisciplinariteit, het spectrum van drugs en het drugsbeleid.
Er is een onwaarschijnlijke hoeveelheid onderzoek uitgevoerd naar psychoactieve middelen. Veel van die onderzoeken eindigen in stoffige lades zonder dat er beleidsinterventies uit zijn voortgekomen. Dit is niet alleen zonde, maar ook verklaarbaar. Voor zover bekend is er geen ander probleem zo interdisciplinair als het drugsprobleem. Het probleem heeft raakvlakken met vrijwel alle universitaire disciplines. Drugs en drugsbeleid zijn bijvoorbeeld een onderwerp bij neurologie, sociologie, criminologie, antropologie , psychologie, scheikunde, medicijnen, economie en geschiedenis. Ook bij de vakken die uit deze disciplines zijn voortgekomen, zoals oorlogsstudies of farmacologie spelen drugs en drugsbeleid een grote rol. Het is ongebruikelijk voor deze disciplines om met elkaar een interactie aan te gaan, al helemaal in deze mate van interdisciplinariteit.
Het is daarnaast gepast om het onderwerp niet alleen op de universiteit een rol te laten spelen ten behoeve van wetenschapsbeoefening, maar ook op HBO en MBO niveau. Het is van belang om ouders en werknemers op te leiden die met het onderwerp te maken krijgen ten einde de maatschappij te sturen richting bewustwording ten einde drugsmisbruik tegen te gaan. In alle educatieve omgevingen dient de feitenkennis onderwezen te worden ten einde tot doordachte oplossingen te komen.
Het drugsprobleem heeft daarnaast last van een ander complex gegeven: Er bestaat een spectrum van psychoactieve middelen. De stoffen hebben overeenkomstig dat ze de bloed-hersen-barrière doorkruisen en daar aanpassingen doen in onze manier van informatieverwerking. Verder hebben de moleculen allemaal verschillende uitwerkingen die zich lastig met elkaar laten vergelijken. De vergelijkingen zijn complex als gevolg van zaken als de legaliteit, verkrijgbaarheid, de farmacologische uitwerking en de holistische uitwerkingen op de maatschappij. Het is lastig om eenvoud te creëren in de veelheid aan psychoactieve middelen. Ieder middel neemt zijn eigen plaats in en er vinden kruisbestuivingen plaats. Het vergt studie en oefening om de uitwerkingen van de verschillende middelen te begrijpen.
Daarnaast is er nog het internationale drugsbeleid wat een oorzaak is bij de complexiteit van de drugsproblematiek. Het drugsverbod gaat uit van de gedachte dat drugsproductie en consumptie zullen verminderen bij handhaving van een drugsverbod. Met dat standpunt zou het drugsprobleem worden opgelost. De weerbarstige praktijk is echter dat de verboden niet slagen in hun opzet: een drugsvrije wereld blijkt een utopie, en de handhaving van de drugsverdragen slaagt in geen van haar doelen zoals gezondheidsbevordering, criminaliteitsbestrijding en consumptievermindering. Medische, nootropische en recreatieve consumptie komen voor in alle lagen van de bevolking. Een andere aanpak is dus nodig, maar alternatieven raken verstrikt in een web van complexe regels en belangen. Het vergt specialisme om uit alternatieve strategieën, de beste praktijk te vissen.
Omdat drugsproblematiek zich op de achtergrond afspeelt, en wegens de complexiteit, staat het onderwerp niet heel hoog op de politieke agenda. Wel wordt steeds meer duidelijk dat de drugsproblematiek aan de basis staat van diverse politieke vraagstukken als oorlogen, terrorisme, milieuproblematiek, witwassen en ondermijning.
Kennis en educatie is in onze ogen een van de belangrijkste peilers om de drugsproblematiek zo laag mogelijk te houden. In onze visie zou het subject ‘drugs’ een eigen vakgebied rechtvaardigen zoals de subjecten medicijnen en recht ook een eigen faculteit behelsen. Dit nieuwe vakgebied zou wat ons betreft Psychotropica heten. Binnen zo een interdisciplinair vakgebied kunnen alle voorgaande studies onafhankelijk tegen het licht gehouden zodat paradigma’s in plaats komen van stigma’s ten einde de problemen rondom psychoactieve middelen op te lossen.
In de aanloop van zo een interdisciplinair vakgebied bemannen wij het psychotropica instituut. Een beweging die de verbinding maakt tussen de weerbarstige praktijk en de vele wetenschappelijke disciplines die met het subject psychoactieve middelen te maken krijgen. Het platform maakt zich hard voor onafhankelijke educatie, en biedt daarnaast mogelijkheden voor consultancy, onderzoek en kennisverspreiding.